Talebin Çapraz Fiyat Esnekliği

Bir malın talep edilen miktarındaki oransal değişiminin başka bir malın fiyatındaki oransal değişime oranına talebin çapraz fiyat esnekliği denir. Bu bilgi bize bir malın talebinin başka bir malın fiyatına ne derece bağlı olduğu bilgisini verir ve şöyle formüle edilir:

\(C\in _{D_{ab}}={\large \frac{\% \Delta {D_a} }{\% \Delta {P_b}}}\)

Buradan elde edilecek veri bu malların ikame mi yoksa tamamlayıcı mı olduklarını ve bu ilişkilerin ne kadar yakın olduğunu gösterir.

Eğer fiyat değişimi ele alınan mal ikame mal ise bu malın fiyatı arttıkça çapraz fiyat esnekliği ele alınan malın talebi artacaktır. Çünkü insanlar pahalı buldukları maldan diğerine yöneleceklerdir. Fiyatın düşmesi durumunda da tam tersi olacaktır. Bu nedenle bir malın bir ikamesine göre çapraz fiyat esnekliği pozitiftir.

Fiyat değişimi ele alınan malın tamamlayıcı olması durumunda ise bu malın fiyatı ile esnekliği ölçülen malın talebi arasındaki ilişki ters olacaktır. Tamamlayıcı malın fiyatı düştükçe esnekliği ölçülen malın talebi artacak, tamamlayıcı malın fiyatı arttıkça da esnekliği ölçülen malın talebi düşecektir. Bu nedenle bir malın tamamlayıcısına göre çapraz fiyat esnekliği negatiftir.

Bu veriler ışığında talebin çapraz fiyat esnekliğinin işaretine bakılarak bahsi geçen iki malın tamamlayıcı mı yoksa ikame mi olduğu söylenebilir. Esnekliğin büyüklüğü ise ikameliğin veya tamamlayıcılığın yakınlığıyla ilgilidir. Fiyat değişimi ele alınan mal çapraz fiyat esnekliği ölçülen malın ne kadar yakın ikamesi veya tamamlayıcısı ise talebin çapraz fiyat esnekliğinin mutlak değeri o kadar büyük olur.


ÇÖZÜMLÜ SORULAR